Son yıllarda etkisini artıran iklim değişikliği, Türkiye'de sıcaklıkların rekor düzeylere ulaşmasına neden oldu. Özellikle yaz ayının gelmesiyle birlikte, Afrika'dan gelen sıcak hava dalgaları, ülkenin pek çok yerinde yaşamı olumsuz etkiledi. Bu durumdan en çok etkilenen kesimlerden biri ise esnaflar oldu. Dükkanlarını işletemeyen pek çok esnaf, yüksek sıcaklıklar nedeniyle yaz boyunca kapalı kalmayı tercih etti.
Afrika sıcakları, 2023 yazının başından itibaren Türkiye'yi sarıp sarmaladı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamalara göre, sıcaklıklar ortalama 5-8 derece daha fazla seyretti. Bu olağanüstü durum, başta büyükşehirler olmak üzere, küçük esnafın günlük yaşamını ve ticaretini olumsuz etkiledi. Sıcakların etkisiyle pek çok işyeri, klima sistemlerinin yetersiz kalması ve müşteri sayısının düşmesi sebebiyle dükkanlarını kapatma kararı almak zorunda kaldı.
Kafeler, restoranlar ve perakende mağazaları gibi sıcak havaların yoğun olarak hissedildiği dükkanlar, müşteri trafiğindeki azalma ile karşı karşıya kaldı. Özellikle açık alanlarda hizmet veren işletmeler, yaz aylarında dükkanlarını açmanın riskini göze alamadılar. Sıcak havanın insanları dışarı çıkmaktan alıkoymasıyla, kazançlar da düşüşe geçti. Uzun süre kapalı kalan dükkanların sahibi olan esnaflar, önceki yıllara göre gelir kaybı yaşadıkları için zor günler geçirdiklerini belirtti.
Birçok esnaf, yaz boyunca dükkanlarını kapatmanın yarattığı belirsizliğin kendilerini nasıl etkilediğini anlatırken duygusal bir çerçeve çiziyor. “Müşteri bulamamak beni üzmekle kalmadı, ekibimle birlikte gelir kaybetmek zorunda kalınca zor günler geçiriyoruz” diyen bir restoran sahibi, bu sıcakların her yıl kendilerini etkilemesinden duyduğu endişeyi dile getiriyor. Ayrıca, iş gücü kaybı ve kira ödemeleri gibi maddi sorumlulukların da büyük endişe yarattığını belirtiyor.
Aynı zamanda, yaz aylarının esnaflar için en yoğun kira dönemleri olduğunu hatırlatan otel ve restoran işletmecileri, bu anormal sıcak davranışların önümüzdeki yıllarda tekrar edebileceğinden korkuyor. “Sıcaklıkların bu denli aşırı arttığı bir yazı daha geçirmememiz için bir şeyler yapılmalı” diyen bir dükkan sahibi, iklim değişikliği ile mücadele edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Sıcaklıkların bu denli yükselmesinin turizm sektörüne olan etkileri de göz ardı edilemeyecek kadar büyük. Yaz aylarında, özellikle tatil beldelerinde yüksek müşteri potansiyeli bulunmasına rağmen, Afrika sıcakları nedeniyle birçok tatilci deniz ve plajdan uzaklaşmayı tercih etti. Bu durum, hem esnafın hem de turizm sektörünün beklentilerinin altında bir yaz geçirmesine neden oldu.
Uzmanlar, önümüzdeki yıllarda iklim değişikliği ile ilgili önlemler alınmadığı takdirde, benzer durumların daha sık yaşanabileceğini vurguluyor. Sıcak havaların etkisi altında bulunan esnaflar, sadece bu yazın değil, gelecek yılların da belirsizlik içinde geçebileceğini belirtiyor. Bu nedenle, hem devletin hem vatandaşların bu konuda daha duyarlı ve tedbirli olmaları gerektiği bildiriliyor.
Yerel yönetimler, esnaflara destek sağlamak amacıyla çeşitli projeler geliştirmeye çalışsalar da, ani sıcaklık dalgalarının etkisini azaltmak için daha köklü çözümler gerektiği aşikar. Önümüzdeki dönemde, sıcak hava dalgalarıyla başa çıkmak için çeşitli kampanyaların ve bilinçlendirme çalışmalarının yapılması planlanıyor. Esnaflar, bu tür projelere katılarak kendilerini ve işlerini korumayı umuyorlar.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen, esnafın dayanışması ve birlikte hareket etme isteği, zor günlerle başa çıkmada en büyük umut kaynağı. Ancak, iklim değişikliği gibi büyük bir sorunun çözümü için yalnızca bireysel ve yerel düzeyde değil, ulusal ve uluslararası düzeyde de adım atılması gerektiği aşikardır. Bu süreçte, hem esnafın hem de hükümetin birlikte çalışması kaçınılmaz görünüyor.